---

Trà shan tuyết là một giống trà đặc biệt đến từ vùng núi Tây Bắc, chinh phục người mua bởi hương vị đặc trưng có thể biến hóa đa dạng.

Trà shan tuyết - Giống trà đặc biệt đến từ vùng núi cao

Việt Nam nổi tiếng là một trong những quốc gia sở hữu rất nhiều loại trà ngon và lạ. Đặc biệt, tại vùng núi Tây Bắc, trà shan tuyết đang là một cái tên được nhiều người chú ý hiện nay. Với hương vị thơm ngon, nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, shan tuyết được người dân gọi đây chính là tinh hoa của đất trời. Vậy bạn biết gì về loại trà vùng núi này?

Trà shan tuyết là gì?

Trà shan tuyết thuộc giống trà xanh, được lấy từ lá, búp của những cây trà sống trên núi cao. Đặc trưng của loại cây này là có một lớp lông tơ màu trắng bên ngoài, nhìn giống như bị tuyết phủ. Vì thế, người dân miền sơn cước thường gọi chúng là cây shan tuyết. Ở một số nơi, người ta gọi tắt là trà tuyết hay chè tuyết cũng đều mang hàm ý như vậy.

Thông thường, những cây trà shan tuyết có kích thước vừa phải, tương đương giống trà xanh Thái Nguyên hay những cây trà thông thường khác. Tuy nhiên vì là giống cây chịu được thời tiết khắc nghiệt nên tuổi thọ của chúng cũng cực kỳ lớn. Một cây shan tuyết, nếu được chăm sóc tốt thì tuổi có thể lên đến 100 hay thậm chí là hàng ngàn năm tuổi.
Trà shan tuyết được thu hoạch từ cả những cây tiểu thụ hay cổ thụ có tuổi đời sống loại. Trà shan tuyết được thu hoạch từ những cây cổ thụ được xem là loại trà hiếm, hương vị chúng mang lại cũng đặc trưng và thơm ngon hơn. Vì thế, những ai từng đến Tây Bắc một lần cũng đều nhớ mãi không quên hương vị thức trà tuyệt vời này.

Trà shan tuyết có từ đâu?

Không ai biết rõ nguồn gốc của trà shan tuyết vì chúng đã có từ rất lâu trước đây. Có nhiều lời đồn thổi từ giống trà này của những người dân miền núi. Có người nói, shan tuyết là giống trà có nguồn gốc từ Trung Quốc, nhưng cũng có người nói đây là giống được Pháp mang sang đây trồng để làm dược phẩm, …tuy nhiên, theo như các nhà khoa học đã tìm thấy dấu tích của cây trà Shan cổ thụ ở Suối giàng, đã chứng mình cây trà Shan tuyết đã tồn tại ở Việt Nam từ lâu, thậm chí còn trước cả những tài liệu ghi nhận về văn hoá trà và những cây trà ở Trung quốc là không liên quan. Điều này có nghĩa rằng, Việt Nam là một trong những cái nôi của cây trà, trong đó chính là sự góp mặt của quần thể cây trà Shan tuyết cổ thụ sừng sững từ bao đời mà người dân nơi đây coi là những "Lão trà" vùng Tây Bắc bởi sự gắn bó, gần gũi như một phần cuộc sống của thiên nhiên, con người nơi này.

Nguồn gốc của trà đến nay vẫn là câu hỏi bí ẩn bởi những người miền sơn cước, ngay từ khi sinh ra đã thấy sự hiện hữu của giống trà này. Sau này, trà được người dân các bản trồng nhiều, chăm bón cẩn thận. Ở nhiều nơi, dù không được canh tác nhưng trà vẫn mọc lên mạnh mẽ nhờ những hạt giống vô tình rơi xuống đất.
Trà shan tuyết hiện sống nhiều tại vùng đồi núi cao Tây Bắc và Đông Bắc, trên độ cao 800, đến 2000m, Tại đây khí hậu quanh năm mát mẻ, mùa đông thì rét đậm, khắc nghiệt và thậm chí có nhiều tuyết rơi. Tuy nhiên vì cây có sức chống chịu tốt nên người dân trong vùng không cần tốn quá nhiều công sức nhưng vẫn thu được giống trà sạch.
Một số địa địa nổi tiếng với giống trà này hiện nay có thể kể đến như Tà Xùa, Suối Giàng, Lũng Phìn, Tuyên Quang, Sapa, Tây Côn Lĩnh, …

Đặc điểm nổi bật của trà shan tuyết

Trà shan tuyết ngày càng được nhiều người biết đến và đánh giá cao về hương vì. Vì thế, những người mới chỉ nghe danh lại càng tò mò muốn tìm hiểu kỹ về đặc điểm của loại trà này. Nhiều người tự hỏi liệu shan tuyết sở hữu những đặc điểm gì khác biệt so với nhiều dòng trà truyền thống khác như Thái Nguyên hay Lâm Đồng.

Sự khác biệt lớn nhất nằm ở đặc điểm giống cây khi shan tuyết là thân cây gỗ lớn. Cây càng lâu năm tuổi thì thân gỗ càng lớn. Nhờ sức sống mãnh liệt, một cây cổ thụ shan tuyết có thể lên tới cả ngàn năm tuổi. Đây là điều mà rất hiếm những cây trà khác có thể làm được. Xung quanh thân trà luôn có lớp lông trắng dày như tuyết bao phủ kín.
Trà shan tuyết có búp lá rất to, lá trà cũng đặc biệt dày và nhiều lông tơ trắng phủ khắp. Do đặc tính thích nghi với khí hậu nên tốc độ sinh trưởng của giống trà shan tuyết rất chậm. Nhưng bù lại, chúng không cần đến phân bón, thuốc hay nguồn nước từ con người. Thời tiết nóng hay lạnh cũng không ảnh hưởng đến chất lượng mà trà mang lại.
Trà shan tuyết sau khi sao khô cho ra những sợi trà lớn, màu đen phủ bạc giống như bị mốc, có ánh xanh đậm hoặc xám. Do kích thước đặc biệt nên việc phân biệt shan tuyết với những loại trà khác là khá dễ dàng.

Shan tuyết được sản xuất dựa trên quy trình nào?

Trà shan tuyết được sản xuất theo quy chuẩn thông thường của nghề làm trà. Cụ thể các nước là:

• Thu hái: Người dân trong vùng thường phải đi hái trà từ lúc tờ mờ sáng, khi lên tới núi thì trời vừa đẹp. Trà nên được hái thủ công vào buổi sáng, không nên dùng máy vì dễ làm hỏng, đứt cánh trà. Đồng thời hái thủ công sẽ giúp thợ trà chọn lọc dễ dàng hơn.
• Diệt men: Trà thu hoạch sẽ được phơi trên nia và đảo qua đảo lại để làm héo trà. Sau đó, chúng sẽ được đổ vào chảo gang hay ống tôn để diệt men. Quá trình diệt men này trà sẽ được đảo liền tay trong nhiệt độ cao nhằm giảm bớt lượng nước có trong trà, giúp lá trà dẻo và dai nhưng vẫn giữ được độ xanh vốn có. Lúc này trà cũng sẽ bắt đầu lên hương.
• Vò trà và sao trà: Trà sau khi diệt men sẽ được làm tơi rồi đem đi vò bằng máy. Quá trình vò giúp sợi trà xoăn lại đẹp mắt, ép được nước dư trong trà ra ngoài. Để sao trà, người thợ tiếp tục cho lên chảo gang hay thùng tôn và đảo đều. Quá trình sao diễn ra khoảng từ 25 đến 30 phút đến khi cánh già giòn lại, bóp dễ vỡ.
• Đánh hương: Trà sẽ tiếp tục được đánh hương trên lửa cực nhỏ. Lúc này nhiệt độ chỉ ở mức ấm nên người thợ trà sẽ dùng tay để cảm nhận. Nếu cầu kỳ, trà có thể được đánh hương tới 2 hoặc 3 ngày.

Có những loại trà shan tuyết nào được mọi người yêu thích lựa chọn?

Trà shan tuyết được phân loại dựa vào vùng đất chúng sinh trưởng và phát triển. Nguyên do là bởi tùy vào điều kiện sinh trưởng, hương vị trà shan tuyết mang lại sẽ có chút khác biệt. Theo đó, có 3 loại được người sành trà đạo đánh giá rất cao về chất lượng mà bạn có thể tham khảo là:

• Trà shan tuyết trồng tại Tà Xùa
• Trà shan tuyết trồng tại Suối Giàng
• Trà shan tuyết trồng tại Hà Giang

Bên cạnh lợi thế về điều kiện tự nhân, điểm đặc biệt ở chúng còn là vị trình độ của người nghệ nhân. Theo đó, những người thợ trà tại đây đều nổi tiếng với kỹ thuật làm trà chuyên nghiệp. Cùng một nguyên liệu nhưng cho có thể tạo ra những lá trà tuyệt phẩm lay động lòng người. Bởi thế mà đây chính là 3 vùng trà Shan tuyết được mọi người yêu thích nhất.

Trà Shan Tuyết được chế biến thành bao nhiêu loại?

Khác với trà Trung du Thái Nguyên, và có nét tương đồng với trà Ô long. Giống cây chè Shan tuyết có thể được thu hái và ché biến thành rất nhiều dòng trà khác nhau, phải kể đến là:

• Lục trà Shan tuyết: Trà được thu hái, và chế biến theo tiêu chuẩn trà xanh, héo, diệt men, lên hương. Lục trà Shan tuyết cánh trà còn sắc xanh, và những cánh trà phủ lông tơ trắng muốt đẹp mắt và thơm ngon,hương vị của lục trà Shan tuyết là tiền chát hậu ngọt.

• Hồng trà Shan tuyết: là loại trà được lên men khi chế biến, trà có cánh màu nâu đỏ, nâu đen, hay nâu vàng sẫm lại, hương có mùi lên men, vị trà chát dịu, ngọt dễ uống và hậu nhẹ nhàng. Đặc biệt với màu nước từ đỏ, hổ phách óng ánh đẹp mắt

  

• Bạch trà Shan tuyết: Gồm bạch trà 1 búp và lá trong đó phải kể đến loại bạch trà trứ danh, bạch trà búp. Dòng trà trắng này được chế biến tối giản, tự nhiên nhưng đòi hỏi sự kinh nghiệm từ người làm trà. Sử dụng quang hợp tự nhiên để lên men tự nhiên, héo tự nhiên. Đây cũng là dòng trà có giá trị cao nhất cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng trong dòng trà Shan tuyết nói riêng, và trà ở Việt Nam hay toàn thế giới nói chung.

• Trà Shan tuyết ống lam: Là dòng trà được chế biến theo phương pháp truyền thống lâu đời của đồng bào người Dao, trà được xao và nhồi ống nứa và hơ trên bếp (gọi chung là ống lam - Lam là đưa nướng trên bếp lửa) trong nhiều ngày, và để cả năm mới có thể sử dụng.

• Trà Shan tuyết ép bánh, đóng bánh: Đây là phương pháp tạo hình theo cách làm trà Phổ Nhĩ của Trung Quốc, tuy nhiên, về cách làm thì có phần chưa chính xác khi chủ đích làm trà Phổ nhĩ, mà chỉ là phơi, tạo thành Trà vàng, sau đó lên men hay ép chín thành phẩm. Trà Có hương rất dịu và để được lâu trong môi trường bảo quản tốt. Màu nước óng ánh, vàng đỏ, vàng hổ phách đẹp và thơm.

Ngoài ra, với sự giao thoa, kế thừa và cả du nhập văn hoá cũng như kỹ thuật làm trà nhiều nước trên Thế giới, đặc biệt là trà Đài Loan, Trung Quốc, nên ngày càng nhiều loại trà được chế biến vô cùng phong phú, tay nghề các bậc nghệ nhân trà ngày một phát triển cho ra chất lượng vô cùng thơm ngon góp phần làm phong phú sản phẩm và phát triển thị trường trà Shan tuyết tại Việt Nam.

Giá bán trà shan tuyết bao nhiêu trên thị trường hiện nay?

Trà shan tuyết được bán với giá tương đối cao trên thị trường. Tuy không tốn công chăm sóc nhưng điều kiện khai thác của chúng lại tương đối khó khăn. Chưa kể, trà chỉ được trồng ở một số vùng đồi núi cao, không phổ biến ở nhiều nơi nên nguồn nguyên liệu cũng có phần hạn chế hơn.

Trên thị trường, một kg trà shan tuyết chuẩn đầu ra có giá khởi điểm từ 800.000VNĐ. Riêng với những giống trà hảo hạng, đặc biệt được lấy từ các cây cổ thụ thì giá có thể từ 5 triệu cho đến 20 triệu đồng. Tại một số nơi, những lá trà shan tuyết hoàn hảo nhất, tuyệt vời nhất còn được bán với giá cả trăm triệu đồng.
Thực tế, mức giá này không hề cao so với giá trị của những giống trà sen tuyết mang lại. Để niêm yết giá, những người thợ dựa vào nhiều yếu tố như:

• Các công đoạn và phương pháp sử dụng để sản xuất, chế biến trà shan tuyết trước khi mang ra thị trường
• Độ hiếm của trà khi thu hoạch. Thời điểm tháng 4 đến tháng 6 là trà có nhiều búp nhất. Trong khi đó, từ tháng 7, mưa phùn nhiều, thời gian khắc nghiệt, số lượng trà cũng khan hiếm. Vị trà ngon nhất là từ tháng 9 đến tháng 11, nhưng lúc này mùa đông, để hái được chè thì vô cùng hiếm.
• Giá phụ thuộc vào vùng trồng, thương hiệu sản xuất.

Hướng dẫn cách pha trà shan tuyết ngon, thơm

Trà shan tuyết được biến hóa với nhiều cách pha khác nhau, Với mỗi cách pha chúng lại mang đến những hương vị mới lạ, riêng biệt. Theo đó, một số cách phan trà shan tuyết thơm, ngon mà bạn có thể áp dụng tại nhà là:

• Pha trà theo phương pháp của trà xanh: Dùng nước sôi khoảng 80 độ C để tráng và pha trà. Trà hãm hoặc 25 giây là có thể dùng ngay, cho màu nước vàng tranh óng ả và trong vắt. Trà ban đầu có vị chát dịu, hậu vị ngọt sâu và lưu hương lại lâu.
• Pha trà theo phương pháp của bạch trà: Mùi thơm của trà sẽ phảng phất mùi hoa rừng, hương vị có phần êm dịu hơn. Nước trà có sắc nhắc pha chút vàng nhẹ. Trà shan tuyết Suối Giàng thường được pha theo phương pháp này.
• Pha trà theo phương pháp hồng trà: Shan tuyết theo cách này sẽ có màu sắc đậm nhất là nâu đỏ ánh vàng. Trà pha xong sẽ nồng nàn mùi hương của mật ong và trái cây. Pha trà theo phương pháp này thì vị không chát mà ngọt đậm. Do đó, những người không quen vị trà chát nhưng vẫn muốn thưởng thức thì có thể áp dụng.

Những lợi ích tuyệt vời trà shan tuyết mang lại cho người dùng

Trà shan tuyết không chỉ thơm ngon mà còn được đánh giá cao về những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Theo đó, những công dụng nổi bật của trà được các chuyên gia khẳng định có thể kể đến như:

• Trà giúp làm giảm hàm lượng mỡ trong máu, phòng tránh nhiều bệnh tật liên quan đến tim mạch
• Trà tốt cho những người bị bệnh tiểu đường, đào thải độc tố tốt và hỗ trợ hiệu quả trong việc ngăn ngừa các bệnh ung thư
• Trà có tác dụng cải thiện lại chức năng hoạt động của gan, thư giãn tinh thần và làm chậm lại quá trình lão hóa
• Trà phù hợp với mọi người, từ trẻ em cho đến những người cao tuổi.

Bật mí cách bảo quản trà shan tuyết giữ được mùi hương lâu dài

Trà shan tuyết để giữ được mùi hương lâu và không bị biến vị khi pha thì bạn cần lưu ý đến các phương pháp bảo quản sau:

• Trà nên được để trong môi trường khô ráo, không ẩm ướt hay chịu ánh sáng trực tiếp từ mặt trời. Điều này có thể khiến trà bay hương nhanh, dễ bị ẩm mốc hoặc biến vị
• Trà không nên để cạnh những loại thực phẩm hay nơi có mùi mạnh, đặc biệt là để cạnh những loại trà đã được ướp hương
  Nên bảo quản trà trong hũ thủy tinh có nắp đậy kín, bao bọc bên ngoài hoặc những loại hộp chuyên dụng. Trong trường hợp để trà vào túi thì nên buộc kín miệng, tránh để không khí lọt vào.

Gợi ý nơi mua trà shan tuyết chất lượng, ngon chuẩn vị

Trà shan tuyết ngon nhất chính là trà tại vùng Tây Bắc. Nhờ mạng lưới vận chuyển thuận tiện, trà được phân phối đến nhiều cửa hàng trên cả nước. Tuy nhiên so với các loại trà thông thường thì khá khó để bạn có thể tìm mua tại những cửa hàng tạp hóa. Chưa kể, nguy cơ trà bị làm nhái là tương đối lớn.

Để có thể mua trà shan tuyết nguồn gốc từ Tây Bắc, bạn có thể tham khảo tại Shin’s Betta. nổi tiếng là một trong những thương hiệu chuyên về trà đạo, những dòng trà shan tuyết tại đây đều đảm bảo về chất lượng vượt trội. Để tìm hiểu chi tiết, bạn có thể truy cập ngay vào địa chỉ: www.shintea.vn hoặc www.shintea.com

Địa chỉ của Shin tea - www.shintea.vn

•  Hà Nội: 46 Pháo Đài Láng, P.Láng Thượng, Q.Đống Đa
•  TP.HCM: 482A Nơ Trang Long, P.13, Q.Bình Thạnh

Bấm để xem CÁC SẢN PHẨM TRÀ Ô LONG 

Bấm để xem CÁC SẢN PHẨM TRÀ THÁI NGUYÊN

Bấm để xem CÁC SẢN PHẨM TRÀ SHAN TUYẾT

Bấm để xem CÁC SẢN PHẨM TRÀ ƯỚP HOA